Ekonomizer ve Reküperatör Sistemleri
EKONOMİZER
Ekonomizerler baca gazlarının atık ısısından yararlanarak, Buhar Kazanları’nda besi suyunun ısıtılmasında, sıcak ve kızgın su kazanlarında ise sistem suyunun ısıtılmasında kullanılarak yakıt tasarrufu sağlayan ve kazan verimliliğini arttıran sistemlerdir.
Ekonomizerli kazanlarda baca gazı sıcaklıklarının işletme koşulları seviyesine düşürülmesi ile %5 ile %10 arasında verim artışı sağlamak mümkündür.
Verimli bir ekonomizer için amortisman süresi; sistemin kapasitesine, kullanım amacına ve çalışma süresine bağlı olarak 1 yıldan az olabilmektedir.
Yakıtın cinsine göre yoğuşma sıcaklıkları farklılık göstermektedir. Ekonomizer gaz çıkış sıcaklığı belli bir sıcaklığın altına düştüğünde korozyona sebep olabilecek asit gazları yoğuşmaya başlayacaktır. Bu nedenle, emisyon cinsi ve sıcaklık değerleri ekonomizer tasarımında önemli rol almaktadır.
REKÜPERATÖR
Reküperatör, havadan havaya ısı transferi sağlayan bir enerji geri kazanım sistemidir. Diğer bir ifadeyle, atık baca gazının içerdiği nispeten yüksek ısı enerjisinin daha soğuk bir havaya geçmesine olanak sağlayan ekipmandır. Genellikle brülör ön havasının ısıtılması amacıyla kullanılarak yüksek yakıt tasarrufu sağlayan sistemlerdir. Reküperatörlerde baca gazı sıcaklığının işletme şartlarına kadar düşürülmesiyle yaklaşık olarak %4-%8 arasında verim elde edilmektedir.
Yakıtın cinsine göre yoğuşma sıcaklıkları farklılık göstermektedir. Ekonomizerde olduğu gibi, reküperatörde de gaz çıkış sıcaklığı belli bir sıcaklığın altına düştüğünde korozyona sebep olabilecek asit gazları yoğuşmaya başlayacaktır. Bu nedenle, emisyon cinsi ve sıcaklık değerleri reküperatör tasarımında önemli rol almaktadır.
EKONOMİZER VE REKÜPERATÖR TASARRUF HESABI
Q = B *Vg*Δt*Cp
m = B*Vg
Q : kcal / h Ekonomizerde Kazanılan Isı Miktarı
m : Nm³ / h Baca Gazı Debisi
B : Nm³ / h Kullanılan Yakıt Miktarı
Cp : Kcal / Nm³°C Baca Gazı Özgül Isısı
Vg : Nm³ / Kg Özgül Duman Gazı Miktarı
Δtm : °C Sıcaklık farkı
Kazanılan Enerjiden Elde Edilen Yakıt Tasarruf Miktarı:
B=Q / (Hu*nk)
B1 : Nm³ / h Tasarruf Edilen Yakıt Miktarı
Q : kcal / h Ekonomizerde Kazanılan Isı Miktarı
Hu : Kcal / Nm³ Yakıtın Alt Isıl Değeri
nk : % Verim
Örnek Hesaplama:
Q : 200.000 kcal / h Ekonomizerden Geri Kazanılan Isı
nk : %90 Kazan Verimi
Hu : 8250 Kcal / Nm³ Doğalgaz Alt Isıl Değeri
Doğalgaz İçin 1 Saatlik Yakıt Tasarrrufu:
B=Q / (Hu*nk)=200000 / (8250*0.90)=26,93 Nm³ / h Doğalgaz Tasarrufu Vardır.
Ekonomizerli Sistemde 1 Yıllık Yakıt Tasarrrufu:
26,93 Nm³ / h*16h / Gün*300 Gün = 129.264 Nm³ / Yıl
Ekonomizerli Sistemde 1 Yıllık Yakıt Tasarrrufu (TL):
Yakıt Birim Fiyatı : 6,3 TL / Nm³ (2022)
129.2640 Nm³ / Yıl * 6,3 TL / Nm³ = 814.363 TL / Yıl